Τελικά μας ψεκάζουν;

Η θεωρία των χημικών ιχνών και η ποιότητα της δημοσιογραφίας

«Μετεωρολόγος», τιτλοφορείται πρόσφατο άρθρο, «το παραδέχτηκε ανοιχτά στον ΣΚΑΙ: Ψεκάζουμε τα σύννεφα και τροποποιούμε τον καιρό και στην Ελλάδα!» Συνοδεύεται από φωτογραφία που δείχνει πολλά ίχνη αεροπλάνων στον ουρανό μια καθαρή μέρα.

Να ένα απόσπασμα από το άρθρο:

Το θέμα είναι ότι όσοι πολίτες μιλούσαν εδώ και χρόνια για τα… περίεργα αεροπλάνα που «οργώνουν» τον ελληνικό ουρανό, αντιμετωπίζονταν αυτομάτως ως… «ψεκασμένοι» από τους συστημικούς σχολιαστές.

Τελικά όμως οι… «αψέκαστοι» είναι εκείνοι που δεν ξέρουν τι τους γίνεται και ίσως ούτε τους ενδιαφέρει να μάθουν. Ακόμα και αν γίνονται παρεμβάσεις που αλλάζουν τις ισορροπίες της φύσης, για τις οποίες οι πολίτες έχουν μαύρα μεσάνυχτα.

Για «περίεργους» λόγους, το ζήτημα των αεροψεκασμών παραμένει ένα ομιχλώδες ζήτημα για το οποίο ελάχιστες πληροφορίες βγαίνουν στη δημοσιότητα.

Ο προσεκτικός αναγνώστης πιθανόν να έχει παρατηρήσει ότι ο αρθρογράφος μπερδεύει δύο πράγματα. Το ένα είναι ο ψεκασμός για μετατροπή του καιρού, που δεν είναι μυστικό. Το άλλο είναι η θεωρία ότι συνομώτες ψεκάζουν τον ουρανό με χημικά. Οι θιασώτες αυτής της θεωρίας υποστηρίζουν ότι τα ίχνη των αεροπλάνων στη φωτογραφία οφείλονται στα χημικά, ενώ η κυρίαρχη άποψη είναι ότι πρόκειται για υγρασία που βγαίνει από τους κινητήρες και συμπυκνώνεται, δημιουργώντας έτσι ένα στενόμακρο τεχνητό σύννεφο. Το αν θα διαλυθεί σύντομα ή αν θα μείνει στον ουρανό για πολλή ώρα εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες.

Καμία σχέση δεν υπάρχει ανάμεσα στον ψεκασμό για τον οποίο μίλησε ο μετεωρολόγος και στη θεωρία για τα χημικά ίχνη. Είναι ακριβώς το ίδιο με το να ανακάλυπτε ένας δημοσιογράφος τη θεωρία του Αϊνστάιν για την καμπυλότητα του χωρόχρονου και να έσκιζε μετά τα ρούχα του γιατί «οι πολίτες που εδώ και χρόνια μιλάνε για την επιπεδότητα της γης αντιμετωπίζονταν αυτομάτως ως ψεκασμένοι».

Όσο για το δήθεν «ομιχλώδες» του ζητήματος και τη «μυστικοπάθεια» που ισχυρίζεται ότι υπάρχει, τι ακριβώς περίμενε; Να βγάζει κάθε μέρα δελτίο τύπου η αρμόδια υπηρεσία για το πώς κάνει τη δουλειά της; Μάλλον θα έπρεπε να κατηγορήσει τους συναδέλφους του δημοσιογράφους. Έμαθα για τους ψεκασμούς για μετατροπή καιρού πριν από 20 περίπου χρόνια, όταν παρευρέθηκα σε συνάντηση με χομπίστες καιρού που είχε διοργανώσει το Αστεροσκοπείο, όπου είχε κάνει παρουσίαση ένας άνθρωπος που δούλευε στη σχετική υπηρεσία. Αν οι δημοσιογράφοι που ασχολούνται με τον καιρό, και μας πρήζουν καθημερινά με την «κλιματική αλλαγή», πήγαιναν σε τέτοιες συναντήσεις, συναναστρέφονταν μετεωρολόγους, και παρακολουθούσαν σχετικές ομάδες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, θα διαπίστωναν ότι δεν υπάρχει καμία μυστικοπάθεια. Ο μετεωρολόγος που αναφέρεται στο άρθρο δεν «παραδέχτηκε», όπως λέει ο τίτλος του άρθρου, ότι γίνονται ψεκασμοί. Τον ρώτησαν και τους απάντησε. Αν τον είχαν ρωτήσει πριν 20 χρόνια θα τους είχε απαντήσει πριν 20 χρόνια.

Για να μη μένει με πολλές απορίες ο αναγνώστης, θα εξηγήσω ό,τι θυμάμαι και ξέρω. Κανονικά δεν έπρεπε, γιατί δεν είμαι μετεωρολόγος και η σχέση μου με το αντικείμενο είναι υπερβολικά επιφανειακή. Όμως με αυτό το επίπεδο δημοσιογραφίας, σίγουρα δεν κινδυνεύω να δημιουργήσω περισσότερη σύγχυση.

Οι καταιγίδες είναι απρόβλεπτες ως προς το ακριβώς πού και πότε θα πέσουν. Οι μετεωρολόγοι ξέρουν ότι υπάρχει δυναμική καταιγίδας (π.χ. σύννεφα με μεγάλη ποσότητα νερού και συνθήκες κατάλληλες για χαλάζι), αλλά δεν μπορούν να προβλέψουν αν ο χαλασμός θα ξεκινήσει εδώ ή 50 χιλιόμετρα παρακάτω. Οι συνθήκες καταιγίδας είναι κάτι σαν εκρηκτικό μίγμα που χρειάζεται μια σπίθα, και κανείς δεν ξέρει ακριβώς πότε θα δημιουργηθεί η σπίθα. Αν τώρα το σύννεφο περνάει από το δάσος και κατευθύνεται προς πεδιάδα με σπαρτά 50 χιλιόμετρα παρακάτω, τότε θα προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε τη «σπίθα» ώστε το χαλάζι να πέσει στο δάσος, πριν φτάσει στην πεδιάδα και ξεκάνει τα σπαρτά. Η «σπίθα» είναι τα χημικά που το ειδικό αεροπλάνο ψεκάζει μέσα στο σύννεφο.

Δεν ξέρω ποιες άλλες εφαρμογές μετατροπής καιρού υπάρχουν. Πάντως όταν λέμε «μετατροπή καιρού» δεν εννοούμε να μετατρέψεις τη λιακάδα σε βροχή. Δεν υπάρχει τέτοια τεχνολογία. Εννοούμε να στείλεις μια καταιγίδα λίγο πιο κει, ή ίσως, όπως άκουσα ότι κάνουν στο Ντουμπάι, να βοηθήσεις ένα αναποφάσιστο σύννεφο να ρίξει τη βροχή του σε μια άνυδρη περιοχή αντί να την προσπεράσει άπραγο.

Όσο για τη Θεσσαλία, οι μετεωρολόγοι γνώριζαν από μέρες ότι μια ασυνήθιστα μεγάλη ποσότητα νερού, σε κατάσταση έτοιμη να εκραγεί, θα μαζευόταν στον ουρανό πάνω απ’ τη Θεσσαλία. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είχαν βουήξει γι’ αυτό, και όσοι ασχολούνται με τον καιρό και τις βροχές παρακολουθούσαν με γουρλωμένα μάτια, γιατί και πάλι κανείς δεν ήξερε πότε θα δημιουργείτο η σπίθα. Η εικασία ότι δήθεν η καταιγίδα προκλήθηκε από ψεκασμό είναι τελείως αστήριχτη. Δεν ξέρω τι έκανε η αρμόδια υπηρεσία, π.χ. προσπάθησε ψεκάζοντας να την κάνει να πέσει πριν φτάσει στη Θεσσαλία και απέτυχε; Η διαίσθησή μου όμως λέει ότι οι μετατροπές καιρού γίνονται σε μικρές καταιγίδες και ότι δεν μπορούμε να επηρεάσουμε φαινόμενα τέτοιας έκτασης.