Όταν θυμώνει ο Δίας

Ακραία καιρικά φαινόμενα στην αρχαιότητα

Όπως η σκοτεινιασμένη γη υποκύπτει στη λαίλαπα τη φθινοπωρινή μέρα που ρίχνει καταρρακτώδη βροχή ο Δίας—οργισμένος με τους ανθρώπους που λαμβάνουν στρεβλές αποφάσεις στη συνέλευση και προχωρούν χωρίς να λογίζουν την εκδίκηση των θεών—και όλοι οι ποταμοί ρέουν ξέχειλοι, και χείμαρροι σκάβουν τις πλαγιές και βρυχώνται ρέοντας απ’ τα βουνά προς τη μαυρισμένη θάλασσα, και διαλύουν τα έργα των ανθρώπων, έτσι τα άλογα των Τρώων αγκομαχούσαν τρέχοντας.

— Ιλιάδα Π 384-393

Αυτό το απόσπασμα, γραμμένο πριν από περίπου τρεις χιλιάδες χρόνια, μας πληροφορεί για αρκετά πράγματα:

• Και τότε, όπως και σήμερα, συνέβαιναν έντονα καιρικά φαινόμενα.

• Και τότε, όπως και σήμερα, τα έντονα καιρικά φαινόμενα κατέστρεφαν τα έργα των ανθρώπων (και πιθανότατα τότε τα κατέστρεφαν συχνότερα).

• Και τότε, όπως και σήμερα, τα έντονα καιρικά φαινόμενα συνέβαιναν αρκετά σπάνια ώστε να είναι αξιοσημείωτα, αλλά και αρκετά συχνά ώστε να υπάρχει εξοικείωση μ’ αυτά και να μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε παρομοίωση.

• Και τότε, όπως και σήμερα, υπήρχαν άνθρωποι που πίστευαν ότι για τα φαινόμενα αυτά φταίνε οι άνθρωποι. Παλιά ήταν η ανήθικη συμπεριφορά που υποτίθεται ότι εξόργιζε το Δία· σήμερα είναι η μεγάλη κατανάλωση ενέργειας που υποτίθεται ότι θυμώνει την ατμόσφαιρα.

• Και τότε, όπως και σήμερα, μας έλεγαν ότι εμείς φταίμε. Είτε με τις ανήθικες πράξεις μας θυμώσαμε το Δία, είτε η ζωή που κάνουμε είναι σπάταλη και προκαλεί κλιματική αλλαγή. Η κυβέρνηση σήμερα βολικά αποποιείται τις ευθύνες της και τις σπρώχνει σε μας—και μάλλον και παλιά έκανε το ίδιο.