Πώς μετριέται η θερμοκρασία
Αντίθετα από την επικρατούσα αντίληψη, μας ενδιαφέρει η θερμοκρασία στον ήλιο και όχι στη σκιά
Είναι συνηθισμένη παρανόηση ότι η θερμοκρασία μετριέται υπό σκιάν. Στην πραγματικότητα η θερμοκρασία μετριέται στον ήλιο (εκτός βέβαια αν είναι νύχτα ή αν έχει συννεφιά).
«Μα τι λες», σας ακούω να διαμαρτύρεστε. «Αν βάλω το θερμόμετρο στον ήλιο θα δείξει 40 όταν η θερμοκρασία είναι 30!» Πράγματι, στον ήλιο το θερμόμετρο θα ζεσταθεί πιο πολύ απ’ ό,τι ο αέρας γύρω του, και σκοπός είναι να μετρήσουμε τη θερμοκρασία του αέρα.
Διαφορετικές σκιές έχουν όμως διαφορετικές θερμοκρασίες. Άλλη είναι η θερμοκρασία κάτω από μεταλλικό υπόστεγο και άλλη κάτω από πλάτανο. Ο κανόνας λέει λοιπόν ότι το θερμόμετρο πρέπει να είναι σε ξύλινο κουτί, αεριζόμενο, άσπρο, σε ανοιχτό χώρο. Αυτό το κουτί λέγεται «μετεωρολογικός κλωβός».
Οι σύγχρονοι αισθητήρες θερμοκρασίας δεν χρειάζεται να μπουν σε κλωβό, γιατί έχουν πλαστική ασπίδα που κάνει την ίδια δουλειά.
Όμως και ανοιχτός χώρος από ανοιχτό χώρο διαφέρει. Άλλη είναι η θερμοκρασία σ’ ένα πάρκιγκ κι άλλη σ’ ένα χωράφι. Γι’ αυτό έχουμε προδιαγραφές: ο κλωβός (ή ο αισθητήρας) μπαίνει πάνω από φυσικό έδαφος, σε ύψος 2 μέτρα, σε συγκεκριμένες αποστάσεις από κτίρια, τσιμέντα και δέντρα.
Χθες, που το αυτοκίνητό μου κάποια στιγμή έδειξε 46 βαθμούς, η θερμοκρασία, μετρημένη με τις άνω προδιαγραφές, το πολύ να ήταν 35. Αυτό δεν σημαίνει ότι το αυτοκίνητο έκανε λάθος—η θερμοκρασία κοντά στον αισθητήρα ήταν όντως περίπου 46. Γιατί τότε έχουμε τις προδιαγραφές; Τις έχουμε γιατί όταν λέμε «η θερμοκρασία σήμερα στην Αθήνα ήταν 35» πρέπει να ξέρουμε για ποιο πράγμα μιλάμε—για να συγκρίνουμε μήλα με μήλα.
Αυτά λέει και ο διευθυντής της ΕΜΥ Θεόδωρος Κολυδάς σε πρόσφατο άρθρο του, με το οποίο θα ασχοληθούμε περισσότερο προσεχώς.
Σωστά! Γι' αυτό κι όταν συγκεκριμένος εκπρόσωπος του Εθνικού Αστεροσκοπείου λέει "μετρήσαμε την υψηλότερη θερμοκρασία από το 1843", απλά λέει μπούρδες: το 1843 στο λόφο του Αστεροσκοπείου βοσκούσαν γίδια, τώρα ο λόφος περιβάλλεται από ένα ολόκτιστο λεκανοπέδιο, με δραματικά μεγαλύτερη θερμοχωρητικότητα από το 1843. Συνεπώς ΔΕΝ συγκρίνουμε το 1843 με τον 21ο αιώνα.