Η ενέργεια που καταναλώνουν τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα

Δεν είναι ξεκάθαρο αν η συνολική ενέργεια για όλη τη διάρκεια ζωής του ηλεκτρικού αυτοκινήτου είναι μεγαλύτερη ή μικρότερη από του συμβατικού

Στο προηγούμενο άρθρο μου ασχολήθηκα με διευκρινίσεις σχετικά με τον όρο «μηδενικές εκπομπές», που χρησιμοποιείται για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, και ο οποίος είναι ευφημισμός για τις μη μηδενικές εκπομπές.

Βγάζει γάλα η κατσίκα το Δεκέμβριο;

Στα σχόλια του άρθρου έγινε αρκετή συζήτηση, και ένας αναγνώστης αναρωτήθηκε γιατί είμαι εναντίον των ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Απαντάω καταρχήν ότι δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Αυτό που προσπαθούσα να εξηγήσω είναι ότι το «μηδενικές εκπομπές» είναι σλόγκαν χωρίς νόημα.

Φεύγοντας από τα σλόγκαν και επιστρέφοντας σε μια ψύχραιμη και σοβαρή συζήτηση για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, το αν εκπέμπουν περισσότερο ή λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα δεν με ενδιαφέρει καθόλου. Πρόκειται για ακίνδυνο αέριο (για την ακρίβεια είναι ευεργετικό αφού χρησιμοποιείται στη φωτοσύνθεση), και το ότι προκαλεί κλιματική αλλαγή είναι μύθος.¹

Όμως είναι καλό ένα αυτοκίνητο να καταναλώνει λιγότερη ενέργεια, γιατί όλες οι μορφές ενέργειας αφενός κοστίζουν και αφετέρου επηρεάζουν το περιβάλλον. Αν λοιπόν τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια, αυτό είναι καλό.

Καταναλώνει λιγότερη ή περισσότερη ενέργεια το ηλεκτρικό αυτοκίνητο; Το μόνο που ξέρουμε είναι ότι ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο μέσα στην πόλη καταναλώνει λιγότερο από το ίδιο ηλεκτρικό αυτοκίνητο στον αυτοκινητόδρομο, λόγω της ηλεκτρικής πέδησης.² Όμως η σύγκριση ηλεκτρικού αυτοκινήτου με συμβατικό αυτοκίνητο είναι δύσκολη και δεν έχω αρκετά στοιχεία. Εξηγώ σε υποσημείωση πόσο πολύπλοκο είναι το θέμα³. Μέχρι να έχουμε απαντήσεις δεν έχει νόημα να μιλάμε με εικασίες.

Το ηλεκτρικό αυτοκίνητο έχει επίσης τα προσόντα ότι είναι αθόρυβο και δεν ρυπαίνει εκεί που χρησιμοποιείται. Εντούτοις δεν θα έπαιρνα ηλεκτρικό αυτοκίνητο, αλλά αυτό είναι συζήτηση για το επόμενο άρθρο.

1. Υπάρχει πληθώρα επιστημονικών άρθρων γι’ αυτό, π.χ.

D. Koutsoyiannis, The relationship between atmospheric temperature and carbon dioxide concentration, Science of Climate Change, 4 (3), 39–59, doi:10.53234/scc202412/15, 2024.

Μια εκλαϊκευμένη παρουσίαση του Κουτσογιάννη είναι η «Τι είναι και τι θέλει η “κλιματική κρίση”».

2. Μέσα στην πόλη, επειδή υπάρχει πολύ ξεκίνα-σταμάτα, το συμβατικό αυτοκίνητο χάνει όλη του την ενέργεια κάθε φορά που σταματάει, η οποία μετατρέπεται σε θερμότητα στα φρένα. Όμως το ηλεκτρικό αυτοκίνητο κατά το φρενάρισμα χρησιμοποιεί τον ηλεκτροκινητήρα για να επιβραδύνει το αυτοκίνητο, και ο ηλεκτροκινητήρας λειτουργεί τώρα σαν γεννήτρια, παράγοντας ρεύμα το οποίο φορτίζει τη μπαταρία.

Η αδερφή μου, που έχει υβριδικό, μου είπε ότι έξω απ’ την πόλη καταναλώνει χονδρικά το ίδιο με τα συμβατικά, αλλά μέσα στην πόλη έχει τη μισή κατανάλωση. Επίσης, άκουσα έναν οδηγό ηλεκτρικού λεωφορείου να λέει ότι το λεωφορείο ήταν στο δρόμο 15 ώρες και η μπαταρία του ήταν ακόμα στο 60%.

Αυτό σημαίνει ότι και το ηλεκτρικό ταξί δεν είναι απίθανο, αντίθετα απ’ ό,τι είχα υποννοήσει σε παλαιότερο άρθρο μου.

Ηλεκτρικά ταξί

3. Στον αυτοκινητόδρομο η ενέργεια που καταναλώνει το αυτοκίνητο χρειάζεται κυρίως για να υπερνικήσει την αντίσταση του αέρα, που δεν εξαρτάται από το βάρος του αυτοκινήτου. Όμως το βάρος παίζει ρόλο στις τριβές, πράγμα που σίγουρα επιβαρύνει λίγο το ηλεκτρικό. Επομένως καταρχήν ηλεκτρικά και συμβατικά αυτοκίνητα καταναλώνουν περίπου την ίδια ενέργεια έξω απ’ την πόλη.

Όμως ο βενζινοκινητήρας έχει απόδοση γύρω στο 20%, δηλαδή για κάθε κιλοβατώρα χημικής ενέργειας που περιέχει η βενζίνη, 0.8 κιλοβατώρες χάνονται και γίνονται θερμότητα. Ένα θερμοηλεκτρικό εργοστάσιο έχει πολύ μεγαλύτερη απόδοση, γύρω στο 33% για το λιγνίτη και κοντά 50% για το φυσικό αέριο. Το ηλεκτρικό αυτοκίνητο θα κατανάλωνε λοιπόν λιγότερο καύσιμο στο θερμοηλεκτρικό εργοστάσιο απ’ ό,τι καταναλώνει καύσιμο ο κινητήρας του συμβατικού αυτοκινήτου, αν δεν υπήρχαν οι απώλειες του ηλεκτροκινητήρα (που πρέπει να είναι γύρω στο 10%) και του κύκλου φόρτισης-αποφόρτισης της μπαταρίας (γύρω στο 20%), οπότε πάλι στα ίδια ερχόμαστε.

Όμως απαιτείται ενέργεια για την εξόρυξη, επεξεργασία και μεταφορά του πετρελαίου. Με μια πολύ πρόχειρη αναζήτηση βρίσκω ότι αυτό είναι γύρω στο 20% της ενέργειας που τελικά δίνει το πετρέλαιο.

Υπάρχει όμως και το θέμα της ενέργειας που απαιτείται για την κατασκευή των αυτοκινήτων. Το ηλεκτρικό αυτοκίνητο απαιτεί περισσότερη ενέργεια γιατί η κατασκευή της μπαταρίας είναι ιδιαιτέρως ενεργοβόρα. Το πόσο περισσότερη είναι αυτή η ενέργεια δεν είναι γνωστό. Από μια επιστημονική δημοσίευση που είχα ανακαλύψει παλαιότερα προέκυπτε ότι το ηλεκτρικό αυτοκίνητο μπορεί να ήθελε ως και δεκαπλάσια ενέργεια για να κατασκευαστεί σε σχέση με το συμβατικό, πράγμα που εκτόξευε τη συνολική ενέργεια που απαιτείται για όλη τη διάρκεια ζωής του αυτοκινήτου. Στη συζήτηση στο προηγούμενο άρθρο ένας αναγνώστης υπέδειξε μια επιστημονική δημοσίευση που κάνει πολύ χαμηλότερες εκτιμήσεις. Πάντως και τα δύο άρθρα δεν λαμβάνουν υπόψη την ενέργεια που απαιτείται για την εξόρυξη του λιθίου.

Επίσης έχει σημασία και το τι ενέργεια καταναλώνουν. Το πετρέλαιο και η βενζίνη είναι ακριβότερα από το λιγνίτη, το φυσικό αέριο, τα πυρηνικά και τα υδροηλεκτρικά (αλλιώς θα φτιάχνουμε σταθμούς παραγωγής που να καίνε πετρέλαιο).

Στην πραγματικότητα λοιπόν δεν γνωρίζουμε. Για να δοθούν σοβαρές απαντήσεις σε όλα αυτά χρειάζεται διδακτορική διατριβή.